Jak powinna wyglądać edukacja w Polsce

Słowa Einsteina „jeśli oceniasz rybę po jej zdolności wspinania się na drzewa, to całe życie będzie myślała, że jest głupia” idealnie wpasowują się w system oświaty oceniający dzieci jednym szablonem. Oczywiście nie można uogólniać i zdarzają się jednostki, które podchodzą twórczo i indywidualnie do każdej osoby czy też grupy uczniów, ale chodzi o ogólnie narzucone zasady edukacji, które powinny promować kreatywność, pasję a sama nauka powinna być wartością dodaną a nie przykrym doświadczeniem. 

Błędy systemu edukacji. 

Właśnie szablonowość, standaryzacja, bylejakość jest największą bolączką polskiego sytemu oświaty. 

Niestety, ale wychodzi to nie tylko z przepisów, również sami nauczyciele poddają się niskiej jakości normom i wymaganiom. Często dlatego, że są bezsilni i nie mają pomysłu jak walczyć z systemem. Dodatkowo nadmiar często nieprzydatnej wiedzy powoduje, że nie ma czasu na działania nieszablonowe i stymulowanie uczniów do myślenia. 

Obecnie kształt polskiej szkoły określają dość sztywne ramy wyznaczane przez państwo. Nauczyciele tak na prawdę koncentrują się na odhaczaniu kolejnych punktów z harmonogramu nauki oraz na przygotowywaniu uczniów do kolejnych stresujących wszystkich egzaminów. Uczeń ma głownie uczyć się na pamięć kolejnych informacji, myślenie i samodzielność jest postawione na drugi plan. 

Uczeń nie ma prawa praktycznie do popełniania błędów, twórczego myślenia, eksperymentowania i szukania własnej drogi. Większość uczniów, jeśli ma ambitniejsze plany to realizuje je indywidualnie poza szkołą. Dodatkowo sporo uczniów zmuszonych jest do brania dodatkowych korepetycji, bo przekazywana wiedza w szkolenie jest mało przejrzysta, monotonna, zbyt ogólna. Klasy są często przeładowane liczbą uczniów, nauczyciele sfrustrowani i zmęczeni. Nie ma miejsce na pasję, energię, zabawę nauką. 

Stymulowanie młodego człowieka i jego rozwoju szczególnie w początkowym okresie dojrzewania to najważniejszy element jego życia i dobro utracone, jeśli tego nie dopilnujemy. Nie da się przeżyć młodości jeszcze raz. 

Jak więc powinien wyglądać system edukacji, który nie tylko zmieni postrzeganie całej branży jak również wymusi jakość na nauczycielach, rządzących i samych uczniach? 

Po pierwsze beton edukacyjny powinien zdać sobie sprawę, że świat się zmienił a dzisiejsze dzieci mają zupełnie inną świadomość otaczającego świata, odmienne potrzeby i podejście do nauki. 

Dzisiejsza młodzież przyswaja wiedzę w zupełnie inny sposób niż np. 20 lat temu.

Cyfryzacja, łatwość dostępu do informacji oraz szybkość przepływu tej informacji powoduje, że żmudne czytanie lektur rodem z średniowiecza nie jest wciągające a na pewno nie motywuje do zdobywania wiedzy. Nawet postawy są inne. Lektury z dzisiejszej szkoły podstawowej reprezentują społeczeństwa i sytuacje, które nie tylko monotonnie nieciekawe, ale również promują przestarzałe zachowania. Przykład z lektury dla dzieci ze szkoły podstawowej, które czytają „O psie, który jeździł koleją” w której jeden z głównych bohaterów wychodzi na papierosa i zastanawia się czy nie sprzedać psa, który do niego nie należy. 

Młodzież zdobywa wiedzę wzrokowo, nie skupia się tak dokładnie jak kiedyś na treściach. Wszystko przez cyfrowy świat, który pędzi. Żeby zachęcić dzieci do czytania należy pokazać im w tym wartość dodaną, np. jako odpoczynek od sieci. Nic jednak nie zmusi kogokolwiek do czytania, jeśli lektura będzie zwyczajnie nudna. 

Tu dochodzimy do mentalności samych nauczycieli. Zatrudnianie nauczycieli z pomysłami, pełnych energii, trochę szalonych z pasją do nauki, lubiących dzieci i tryskającymi pozytywna energią to klucz do dobrego klimatu w szkole. Nauczyciel musi być mentorem i przewodnikiem dla dzieci w trudnym okresie zdobywania wiedzy. Inwestycja w szkolenia nauczycieli, ich pensje, przyciąganie wybitnych jednostek do nauki i szkolnictwa to absolutna podstawa dobrej szkoły. 

Pewne reguły muszą być wpajane od samego początku i są ważniejsze od sytemu edukacji. 

Nauka całe życie. 

Po pierwsze Polacy musza uzmysłowić sobie, że trzeba się uczyć całe życie. Dla własnego zdrowia psychicznego i fizycznego. Obojętnie czy masz 5 lat czy 75. Nie wolno przestawiać nawet na chwilę aż z czasem stanie się to naszym stylem życia i rodzajem hobby. Bycie mądrym jest modne. 

Nic się nie uda, jeśli nie wyrobimy w uczniach ambicji i postawy wytrwałości nawet w przypadku trudności. Ważniejsze jest nawet znoszenie porażek niż cieszenie się z sukcesów. To właśnie niepowodzenia i brak umiejętności ich przechodzenia cofają uczniów i często powodują stany depresyjne. Nie jest przypadkiem, że polskie społeczeństwo jest w czołówce państw o największym odsetkiem samobójstw na 1000 osób. 

Efektywny wypoczynek i skupienie na priorytetach. 

Uczeń powinien wiedzieć, że jak kończy naukę w szkole to ma czas dla siebie. Dlatego bardzo ważne staje się praca głównie w szkole, mniej zadań domowych. Idealna sytuacja to taka, w której nauczyciele pomagają uczniom w odrabianiu zadań w szkole. 

Bezstresowa nauka? 

Kolejnym aspektem, który bezpośrednio wpływa na relacje uczeń-szkoła-edukacja jest czynnik psychologiczny. Pozbycie się negatywnego stresu egzaminami, traktowanie nauki z szacunkiem, nauka przez motywację, zabawę a nie wymuszanie to klucz do sukcesu. Szkoły, które potrafią wdrożyć pozytywne metody motywacji cieszą uczniami, którzy w krótkim czasie potrafią opanować dużą partię materiału bez zbędnego stresu. Jeśli jeszcze uczeń będzie mógł zjeść dobry posiłek i zostawić w szkole wszystkie ciężkie rzeczy, to szkoła stanie się drugim domem. 

Idealnie, jeśli dziecko będzie miało posiłek w szkole i szafkę na rzeczy, które zostawi na miejscu bez noszenia ciężkich przedmiotów.  Nawet dzwonek w szkole to przeżytek. W Polsce świetnie funkcjonują szkoły, które nie potrzebują sztucznych ram a o wyjściu na przerwę decyduje nauczyciel. W końcu znajomość zegarka i czasu nie jest niczym trudnym. 

Najważniejsze zasady nowoczesnego sytemu edukacji to nie zmuszać, ufać nauczycielom i dać im więcej swobody. 

Państwo powinno określać wyłącznie ramy edukacji, ale to właśnie nauczyciel wybiera metodę nauki. Bierze też na siebie odpowiedzialność za efekty. Dlatego tak ważne jest traktowanie nauczycieli z godnością, dobre wynagrodzenie, ciągłe szkolenia i wymiana wiedzy między nauczycielami oraz zatrudnianie ludzi z pasją to podstawa kształcenia. Na efekty nie trzeba będzie długo czekać. 

Galeria zdjęć